Czym są Fundusze Norweskie i EOG?

Norweski Mechanizm Finansowy oraz Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego, które wspierają nie tylko Polskę ale również wiele państw Unii Europejskiej. Norwegia, Islandia i Liechtenstein oferują bezzwrotną pomoc, którą przyznają beneficjentom. Głównym założeniem tego wsparcia jest zmniejszenie różnic ekonomicznych i społecznych, wzmocnienie więzi między krajami oraz poprawa sytuacji w wybranych obszarach. Dzięki przekazanej pomocy finansowej państwa-darczyńcy korzystają z dostępu do rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, mimo że nie są jej członkami.

kto otrzyma pieniądze?

W nowym okresie finansowania (2014-2021) kwota 2,8 mld euro zostanie udostępniona 15 państwom członkowskim Unii Europejskiej w celu zmniejszenia różnic społecznych i ekonomicznych oraz wzmocnienia stosunków dwustronnych z trzema krajami-darczyńcami.

W nowym okresie finansowania na lata 2014- 2021 Polska pozostanie największym beneficjentem środków norweskich i EOG – alokacja przewidziana dla naszego kraju to 809,3 mln euro.

Wspierane będą przede wszystkim inicjatywy w dziedzinie innowacji, badań i edukacji. Wśród kluczowych obszarów tematycznych znajdą się również: bezpieczeństwo energetyczne, zmiany klimatyczne i zwiększona współpraca pomiędzy Polską a krajami-darczyńcami w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.

Obszary wsparcia

Fundusze EOG i norweskie na lata 2014-2021 wdrażane są poprzez odrębne programy w następujących obszarach priorytetowych:

  • Przedsiębiorczość i innowacje,
  • Rozwój Lokalny,
  • Nauka,
  • Edukacja,
  • Środowisko,
  • Kultura,
  • Zdrowie,
  • Sprawiedliwość,
  • Sprawy Wewnętrzne.
W ramach obszaru priorytetowego Środowisko realizowany jest Program Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu, którego Operatorem Programu jest Ministerstwo Klimatu przy wsparciu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Fundusze norweskie i EOG 

2009–2014 W Polsce



Ochrona środowiska i energia odnawialna

Ciągły pośpiech, długie godziny spędzone w biurze, świat widziany przez ekran smartfona –tak można by opisać sytuację współczesnego człowieka, gdyby nie to, co czeka na niego tuż za drzwiami biurowca, uczelnianą aulą czy domowym zaciszem. Pełne zieleni parki, świergot ptaków ukrytych w gałęziach drzew, a tuż za miastem lasy i bory pełne zwierząt, świeże powietrze i majestat natury, który pozwala odpocząć od codziennego zgiełku. Idylla? Nie. Rzeczywistość, która z roku na rok pozytywnie się zmienia, dzięki wsparciu Funduszy norweskich i EOG. Być może Twoje dziecko chodzi do szkoły, która została termomodernizowana? Mieliśmy również okazje zachwycać się majestatycznym żubrem. A może będąc nad morzem Bałtyckim, podziwiałeś foki szare wygrzewające się na słońcu...

Wsparcie obejmuje wiele aspektów, a jego efekty odczuwa każdy z nas. W drugiej edycji dofinansowanie z zakresu ochrony środowiska i energii odnawialnej otrzymało ok. 200 projektów. Dotyczyły one m.in. ochrony bioróżnorodności, monitoringu środowiska, redukcji CO2, termomodernizacji i edukacji. Przeznaczono na te projekty ponad 180,23 mln €. Wsparto projekt który stanowił kontynuację sprawdzonych i potrzebnych działań służących utrzymaniu populacji żubra oraz osiedlenie nowego stada i przygotowanie terenu do kolejnych wysiedleń.

Rozwój społeczny i regionalny

Z czym nam się kojarzy rozwój społeczny i regionalny? Dla jednego będą to cykliczne spotkania z lokalną społecznością i budżet obywatelskim, dla drugiego dostępność usług medycznych w każdym zakątku kraju. Takie budżety są przyjmowane w coraz większej liczbie miast, ludzie chętnie decydują, jak zmienić najbliższe otoczenie dzięki takim środkom. Być może Ty sam oddałeś swój głos na jakąś inicjatywę lub wziąłeś udział w badaniach profilaktycznych? Może ktoś z Twoich najbliższych lub znajomych, dzięki wykonaniu badań, szybciej podjął leczenie i uniknął ciężkiego przebiegu choroby?

Właśnie tak działają Fundusze norweskie i EOG – dofinansowują projekty nie tylko w skali makro, ale przede wszystkim te, które mają bezpośredni wpływ na jakość naszego życia.

W ramach obszaru realizowane były trzy programy związane z profilaktyką zdrowotną i dialogiem społecznym. Ich założeniem było zmniejszanie nierówności w dostępie do usług zdrowotnych, doszkalanie kadry medycznej, poprawa opieki perinatalnej czy osiągnięcie lepszej spójności społecznej i gospodarczej na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym. 85,84 mln € tyle wynosiło wsparcie programów.


Wsparcie programów wynosiło 

 85,84 mln €

Podstawowym celem jednego z projektów było zwiększenie jakości opieki onkologicznej i dostępności do świadczeń w Wielkopolsce. Był to największy projekt w ramach Programu – „Poprawa i lepsze dostosowanie ochrony zdrowia do trendów demograficzno-epidemiologicznych”, realizujący duży wachlarz działań profilaktycznych oraz akcji informacyjnych.

Kultura

Splot emocji, kultury i wzruszeń. Projekt pt. „Islandia i Polska przeciw wykluczeniu z kultury”, zrealizowany przez Centrum Kultury Wrocław-Zachód, zaangażował osoby z niepełnosprawnością wzroku oraz przedstawicieli różnych instytucji publicznych i prywatnych pracujących na co dzień z niewidomymi i niedowidzącymi. Zaprezentowano im dzieła kultury opatrzone audio deskrypcją, która pozwala przekazać drogą słuchową werbalny opis treści wizualnych. Zorganizowano m.in. 32 integracyjne projekcje filmowe wzbogacone deskrypcją. Zorganizowano także 12 spotkań autorskich towarzyszących projekcjom filmowym, m.in. z Agnieszką Holland oraz warsztaty
tworzenia napisów do filmów dla osób niesłyszących. To i wiele innych wydarzeń zostało zorganizowanych dzięki Funduszom norweskim i EOG.

Dziesiątki zabytków zyskały dawny blask i dziś znów zachwycają majestatem, przenosząc w magiczną historyczną podróż kolejne pokolenia Polaków. Widziałeś już Zamek w Malborku lub Pieskowej Skale? A może zamierzasz odwiedzić z rodziną Muzeum POLIN lub Muzeum Pana Tadeusza we Wrocławiu? Dzięki Funduszom norweskim oraz EOG obiekty dziedzictwa kulturowego odzyskują swój dawny blask, a krajowa oferta kulturalna ulega poszerzeniu. Na wsparcie przeznaczono 81,2 mln € z Funduszy norweskich i EOG. Celem wsparcia Zamku w Malborku było przywrócenie dawnej świetności Kościołowi pw. Najświętszej Marii Panny na Zamku Wysokim. Przeprowadzono liczne prace konserwatorskie i budowlane, ale również badania konserwatorskie i archeologiczne. Przywrócony został pierwotny wygląd kompleksu zamkowego, który uległ zniszczeniu w trakcie wojny.

Badania naukowe i stypendia


Zdobywanie wiedzy można porównać do wspinaczki...

Choć dla wielu osób badania naukowe wydają się dalekie od codziennych spraw, w praktyce ich efekty przekładają się na poprawę jakości naszego życia w wielu dziedzinach. Przykładowo, nawet w zamkniętych pomieszczeniach Twoje dziecko może być narażone na zanieczyszczenia powietrza. W stosunku do swojej masy ciała wdycha więcej powietrza niż dorosły. Mimo że jakość powietrza np. w przedszkolach może być zagrożeniem dla dzieci, jak dotąd problem jest słabo rozpoznany. Tej tematyki dotykał projekt „Children exposure to Indoor Air Pollutants in Nursery Schools”.


Dzięki Funduszom norweskim i EOG zrealizowano 560 publikacji naukowych, a niemal 250 doktorantów i młodych naukowców zostało przeszkolonych. Kto wie, czy któregoś dnia z pomocą nie przyjdzie Ci specjalista, który rozwijał się dzięki wsparciu krajów EOG? A może Twoje dzieci wyjadą dzięki nim na stypendium naukowe? Projekty realizowane w ramach obszaru miały na celu zmniejszenie różnic ekonomicznych i społecznych oraz propagowanie współpracy bilateralnej poprzez popularyzację i wsparcie badań naukowych. Wsparcie pozwoliło ponadto lepiej przygotować polskie uczelnie do dostosowywania ścieżek kształcenia, wykorzystywania interaktywnych metod dydaktycznych czy zwiększania mobilności edukacyjnej. Z funduszy skorzystali zarówno pracownicy naukowi, jak i studenci, a wyższa jakość edukacji z pewnością przełoży się na jakość życia obywateli.

SCHENGEN I SPRAWY
WEWNĘTRZNE

Mogłoby się wydawać, że w XXI wieku słowo „niewolnictwo” powinno odejść w zapomnienie. Tymczasem wokół nas ciągle dzieją się historie, które brzmią jak czarny scenariusz filmowy. Ile razy oglądałeś newsy o tzw. obozach pracy? Dziś swobodne przemieszczanie się między krajami jest normą, jednak niestety tę sytuację wykorzystują także grupy przestępcze.

Problemem jest też przemoc domowa, która, często ukrywana latami, może prowadzić do tragedii. Celem programów w danym obszarze było wzmocnienie zdolności polskich służb w walce z przestępczością transgraniczną i zorganizowaną, pogłębienie współpracy instytucji i organizacji, które wspierają osoby dotknięte przemocą oraz poprawę systemu więziennictwa. Zwiększanie świadomości społeczeństwa czy szkolenie odpowiednich służb, do których przyczyniają się Fundusze norweskie, a także działania polskiego rządu i organizacji pozarządowych uplasowały Polskę w grupie krajów spełniających najwyższe standardy w przeciwdziałaniu i zwalczaniu handlu ludźmi.

SCHENGEN I SPRAWY
WEWNĘTRZNE

STOP handlowi ludźmi !

Schemat bywa podobny: ogłoszenie o atrakcyjnych
warunkach pracy lub nowo poznany, sympatyczny
człowiek, który nakłania do wyjazdu. Szybka decyzja,
zakup biletu i przerażenie po dotarciu na miejsce…

Bliscy kochają!

Mówi się, że gdy śmieje się dziecko, śmieje się cały
świat… Radość na twarzy małego człowieka bywa
nagrodą za wszystkie trudy jego wychowania,
a opieka nad nimi jest jednym z najważniejszych
zadań w życiu


Nasz zespół

Autorzy projektu

Martyna Wilk
Renata Błaut,
Weronika Sakrajecka
Zofia Wojciech
Bartosz Wesołek
Tobiasz Grzywa
Sebastian Gwóźdź